Spanningsval berekenen

Wat is spanningsval?

Spanningsval is het spanningsverlies dat optreedt wanneer stroom door een kabel loopt. Hoe langer en dunner de kabel, hoe groter dit verlies. Dat komt doordat elke geleider weerstand heeft. En hoe hoger de weerstand, hoe meer spanning onderweg “verloren” gaat.

Een te grote spanningsval zorgt ervoor dat apparaten niet goed werken of zelfs defect raken. Daarom is het belangrijk om dit goed te berekenen bij elektrische installaties.

De formule voor spanningsval

De basisformule om spanningsval (ΔU) te berekenen is:

ΔU = 2 × L × I × ρ / A

• L = lengte van de kabel (in meter)
• I = stroomsterkte (in ampère)
• ρ = soortelijke weerstand van het materiaal (koper = 0,0178; aluminium = 0,028)
• A = kabeldoorsnede (in mm²)

De factor 2 is omdat de stroom heen én terug door de kabel loopt.

Spanningsval calculator

Let op: de uitkomst is een theoretische waarde. Controleer altijd met de NEN 1010-norm voor elektrische installaties.

Voorbeeldberekening

Stel, je hebt een koperen kabel van 25 meter lengte met een belasting van 16 ampère en een doorsnede van 2,5 mm².

De berekening gaat dan als volgt:

ΔU = (2 × 25 × 16 × 0,0178) / 2,5 = 5,7 V

De spanningsval is dus 5,7 volt, oftewel ongeveer 2,5% van 230 V — prima binnen de norm.

Wat is de maximale spanningsval volgens de norm?

Volgens de NEN 1010 mag de spanningsval niet meer bedragen dan 3% voor verlichting en 5% voor andere eindgroepen. Dat betekent bij 230 V maximaal 6,9 V (licht) of 11,5 V (overige toepassingen).

Veelgestelde vragen